بررسی سیستم شکستگی ها و ارتباط آن با آبگذری سد سیاهو (شرق سربیشه)

مطالعه درزه¬ها و گسل¬ها در بسیاری از مطالعات مهندسی ضرورت دارد. درزه¬ها عوارض بسیار مهمی در کنترل پروسه¬های هیدروژئولیکی جریان آب¬های زیر زمینی هستند. قبل از احداث سد¬ها نیز مطالعه درزه¬ها وگسل¬های منطقه ضروری است. درزه¬ها به شکل¬های مختلفی بر جریان آب زیرزمینی تاثیر می-گذارند و در یک محیط با پراکندگی درزه¬هایی با امتداد و شیب¬های مختلف، مقادیر متفاوتی از ضریب نفوذپذیری در جهت¬های مختلف دیده می¬شود. بنابراین، چگونگی پراکنش درزه¬ها در ساختگاه سدها، از پارامترهای مهم در بررسی خصوصیات تکتونیکی ساختگاه آنها بوده که تاثیر زیادی در نفوذپذیری و فرار آب از تکیه¬گاه¬ها و پی سد دارد. از این رو مطالعات درزه نگاری بخش مهمی از مطالعات در ساختگاه سدها را شامل می¬شود که می¬تواند نقش بسزایی در کاهش هزینه¬ها و اتلاف زمان و طراحی صحیح پرده آب¬بند داشته باشد. در این پژوهش به بررسی الگوی شکستگی¬های مخزن سد سیاهو و تاثیر آنها در روند نشت و فرار آب پرداخته¬ایم.محاسبه اندیس¬های مورفومتریکی همچنین الگوی فرکتالی آبراهه¬ها و بعد فرکتالی توزیع شکستگی¬ها نشانگر این موضوع است که تکیه¬گاه چپ سد از لحاظ تکتونیکی فعال¬تر از تکیه¬گاه راست می¬باشد. مطالعه آماری شکستگی¬های مخزن سد بیانگر وجود سه دسته درزه در تکیه¬گاه راست و چپ می¬باشد. امتداد غالب درزه¬های تکیه¬گاه راست n75e/80nw بوده و شیب غالب آنها از 40 تا 90 درجه متغیر می¬باشد. میانگین فاصله¬داری 62 سانتیمتر و میانگین بازشدگی درزه¬ها نیز 13 میلیمتر است. در تکیه¬گاه چپ امتداد غالب درزه¬ها s85e/80ne بوده و شیب غالب آنها نیز از 60 تا 90 درجه متغیر است. میانگین فاصله¬داری درزه¬ها 46 سانتیمتر و میانگین بازشدگی آنها نیز 9.5 میلیمتر می¬باشد. درزه¬های تکیه¬گاه چپ عموما عمود بر روند تکیه¬گاه (n-s) بوده و شیب بیشتری نسبت به درزه¬های تکیه¬گاه راست دارند. با مطالعه الگوی نشت و فرار¬آب با استفاده از روش hc-system، دبی نشت آب برای هر دو تکیه¬گاه در سه تراز آبگیری حداقل، میانگین و حداکثر محاسبه شد. نتایج حاصله نشان¬دهنده این است که مقدار نشت آب در تکیه¬گاه چپ در هر سه تراز آبگیری مخزن، از تکیه¬گاه راست بیشتر است. با افزایش تراز آبگیری، مقدار دبی نشت نیز افزایش می-یابد که احتمالا به دلیل افزایش سطح تماس آب با سطوح هوازده و خرد شده و همچنین افزایش فشار ستون آب می¬باشد. مقاطع رسم شده برای تغییرات عدد لوژن نشانگر نفوذپذیری بیشتر در تکیه¬گاه چپ می¬باشد. با بررسی تغییرات عدد لوژن با عمق و معادلات بدست آمده، عمق پرده آب¬بند برای تکیه¬گاه راست 25 تا 35 متر و برای تکیه¬گاه چپ 70 تا 80 متر پیشنهاد می¬گردد.